Duurzaam én gezond eten? Zo maak je 'goede' keuzes!

Als je dit artikel leest, vind je het waarschijnlijk belangrijk om bewust te consumeren. Wat voor gevolgen heeft dit product op het milieu? Wat stop je precies in je lichaam? Hoe zijn de leefomstandigheden van de arbeiders die dit product maken?

Het zou natuurlijk prachtig zijn als er een duidelijk lijstje was van producten die 100% 'goed' zijn. Duurzaam, eerlijk én gezond. De wereldwijde voedselmarkt is echter enorm complex en dat maakt het nog niet zo simpel. 

Elke keuze die we maken als consument gaat gepaard met een ingewikkelde kakofonie aan effecten. Om een weloverwogen beslissing te kunnen maken zou je dus al deze effecten in kaart moeten brengen: elk effect een positieve, negatieve of neutrale waarde toekennen, en dan alles optellen om te zien of het 'moreel' verantwoord is om dit product in je mond te stoppen. Pfff...

Wat vind je belangrijk?

Hier stuiten we meteen op het grote vraagstuk: hoe 'waardeer' je bepaalde gevolgen? CO2 uitstoot is relatief gemakkelijk te berekenen, maar hoe druk je mensen- of dierenleed in cijfers uit? Daar komt nog bij dat niet iedereen hetzelfde belangrijk vindt. Waar jij bijvoorbeeld vooral waarde hecht aan het voorkomen van dierenleed, kiest jouw buurvrouw misschien vooral voor producten die een lage ecologische voetafdruk hebben.

Grofweg zijn er 4 factoren die een rol spelen wanneer je bewust wilt eten:

• Gezondheid

• Ecologisch

• Sociaal/cultureel

• Dierenwelzijn

Vind je gezondheid belangrijker? Dan kijk je vooral naar de voedingsstoffen en ingrediënten van producten die het beste voor je lichaam zijn.

Wil je het milieu zoveel mogelijk beschermen? Dan kijk je vooral naar de ecologische voetafdruk van producten.

Geef je vooral om mens- en dierenwelzijn? Dan kies je voor producten die geen mens- of dierenleed veroorzaken.

You can(‘t) have it all

Maar wat als je alles belangrijk vindt? Dan wordt het allemaal een stuk ingewikkelder. Totaal verschillende effecten tegen elkaar afwegen is zoals appels met peren vergelijken.Daarnaast zijn er veel onbekende effecten én staan de effecten die we wel kennen niet los van elkaar. Ze versterken elkaar, of heffen elkaar juist op. Biologische producten bijvoorbeeld, zorgen voor een hoger dierenwelzijn, maar kunnen tot een grotere ecologische voetafdruk leiden. Veehouderij helemaal afschaffen dan? Dat kan ook negatieve  effecten hebben op het milieu: grazend vee speelt een belangrijke rol in het in balans houden van bepaalde natuurgebieden. 

Het is duidelijk dat het maken van een goede keuze best ingewikkeld is. Dan hebben we het nog niet over het onuitputtelijke aanbod van tegenstrijdige informatie. Zelfs wetenschappers kunnen het niet altijd eens worden.

De avocado kwestie

Avocado's zijn hier een typisch voorbeeld van. Deze geliefde vruchten vormen een zeer gezonde bron van onverzadigde vetten, maar gaan gepaard met veel ecologische en sociale gevolgen. Ontbossing, waterproblematiek en slechte werkomstandigheden zorgen voor hoge 'externe' kosten. 

Ecologische kosten ontstaan al tijdens het vervoer naar Europa: de meeste avocado's worden geïmporteerd uit Zuid- en Noord Amerika. Daarnaast is er veel water nodig om deze vruchten te produceren. Na het lezen van verschillende artikelen over het waterverbruik van de avocado, wordt weer eens duidelijk hoe moeilijk het is om een goed geïnformeerde keuze te maken. Dat de vrucht een waterslurper is, is duidelijk - maar hoeveel precies, dat verschilt behoorlijk per bron. De waarheid ligt ergens tussen 700 liter tot 2000 liter water per kilogram. In elk geval zó veel water, dat de lokale bevolking in avocado teeltgebieden in Chili zonder schoon drinkwater komt te zitten. 

Als we naar Mexicaanse avocado's kijken, komen daar nog meer sociaal-politieke gevolgen bij. Drugskartels hebben de avocado teelt grotendeels in handen, met zeer slechte werkomstandigheden voor de arbeiders als gevolg. 

Tot slot blijkt verspilling ook bij avocado’s een rol te spelen. Van alle geproduceerde avocado’s vindt zo’n 20% niet de weg naar de consument. En daar heeft Soilmates weer een oplossing voor, door er olie uit te persen die én heel gezond én heel breed toepasbaar is!

Is het dan nooit goed?

Niemand is perfect. Je best doen om betere keuzes te maken is al heel wat, vinden wij. En er zijn gelukkig altijd betere keuzes voorhand. Vandaag zetten we wat suggesties voor verantwoorde keuzes op een rijtje.

Eet met de seizoenen mee

Eten wat de pot -uh het seizoen- schaft dus. Dat fruit- en groenten gezond zijn, daar hoeven we niet over te discussiëren. Maar fruit dat wordt ingevoerd van de andere kant van de wereld is niet zo duurzaam. Ons kouwe kikkerlandje heeft misschien een minder kleurrijk aanbod aan vruchten, maar die zijn daarom niet minder gezond. Je zou verbaasd zijn over de variatie aan groenten en fruit dat dichtbij, en onder goede werkomstandigheden, wordt geproduceerd.

Kijk op de website van voedingscentrum om te zien hoe je met de jaargetijden kunt eten.

Vergeten groenten

Om alle vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen binnen te krijgen, is het belangrijk om gevarieerd te eten. Dat lijkt misschien een moeilijke opgave, als je je producten alleen van de lokale boer koopt. In dit blog van Bonen en Biet kun je 20 van die bijzondere, vergeten groenten leren kennen.

En wist je dat we onze eigen, Nederlandse 'superfoods' hebben? Rode bieten en zeewier bijvoorbeeld! Nieuwsgierig? Het Kan Wel schreef er een blog over.

DIY

Do it yourself. Dichterbij dan vanuit je eigen moestuin kan niet. Geen chemische bespuiting en geen vervoer, dus heel ecologisch. Wij gaan er ook van uit dat je vrijwillig in je moestuin werkt, dus eerlijker wordt het niet.

Heb je geen plek of geen tijd voor een moestuin? Dan is het altijd beter om zelf te koken en te bakken van verse, lokale ingrediënten. Kant- en klaar producten en maaltijden zoals sauzen, soepen, taarten en beleg zitten vol met (kunstmatige) toevoegingen. Daarnaast wordt er vaak veel suiker, zout en vet zoals palmolie gebruikt. Minder gezond en duurzaam dus.

Eenvoudig seizoensgroenten bereiden? Gebruik een Ecostoof! Een Ecostoof is de oude hooikist in een nieuw jasje, ideaal voor het bereiden van stoofpotjes. Breng je stoofpotje kort aan de kook, stop je maaltijd in de Ecostoof en je eten wordt op lage temperatuur klaar gestoofd zonder het gebruik van (extra) energie!

Verspilling tegengaan

Eén derde van de wereldwijde voedselproductie wordt verspild. Dat betekent dat als we 100% van ons voedsel zouden opeten, er een 33% daling zou zijn in de neveneffecten van de voedselproductie. Als we dan nog eens allemaal voor ‘betere’ producten zouden kiezen, zijn we helemaal goed bezig!

Op het gebied van verspilling gaat er helaas heel wat mis, ook bij onze lokale boeren. Supermarkten willen alleen maar de mooiste stukken groenten en fruit op hun schap en exemplaren die de schoonheidswedstrijd niet winnen worden weggegooid. Kromkommer brengt deze problematiek aan het licht op een ludieke manier. Inmiddels verkopen steeds meer winkels 'bijzondere' fruit en groente.

Een ander geweldig initiatief tegen verspilling is De Clique. Zij halen gescheiden biostromen zoals koffiedik en voedselresten CO2-neutraal op. Jouw 'afval' vormt voor hen een grondstof om nieuwe producten te ontwikkelen.

Goedkoop, duurzaam én gezond?

Geen enkele kromkommer of vergeten groente meer in je koelkast? Too Good to Go is the way to go... Dit fantastische bedrijf werkt samen met cafés, supermarkten en restaurants om voedsel te verkopen dat anders zou worden weggegooid. Voor een prikkie kun je de lekkerste én gezondste maaltijden in huis halen. 

Mogen we wel chocola blijven eten?

Cacao komt eigenlijk altijd van ver... dus het meest ecologische product zal het nooit worden. Maar laten we eerlijk zijn, nooit meer chocola eten? Dat gaat ons ook wat (te) ver.. Dit bruine goud is niet alleen ongelofelijk lekker, maar indien puur gegeten ook heel gezond. 

Tegenwoordig zijn er ontzettend veel initiatieven die proberen eerlijke chocolade te produceren. Cacaoplantages worden namelijk vaak gelinkt aan erbarmelijke werkomstandigheden en zelfs slavernij.

Hier kun je een mooi overzicht vinden van de voor-en nadelen van enkele van deze initiatieven.

Het andere bruine goud - Koffie

Net zoals chocola, hebben tropische koffieplantages niet altijd een goede naam. Daarnaast worden ook aan koffie veel gezondheidsvoordelen toegekend, indien zwart- en met mate geconsumeerd. Volgens het Voedingscentrum zou het drinken van 2 tot 4 koppen per dag samenhangen met een 10% verminderd risico op hartziekten en beroerten.

Onze FairFriend Hesselink Koffie doet er alles aan om een eerlijke productie te garanderen. Als officiële hofleverancier mag het duidelijk zijn dat deze koffie niet alleen ecologisch is, maar ook van hoge kwaliteit.

Klik hier om ons volledige koffie- en thee assortiment te bekijken.

Imperfect je best doen

De belangrijkste boodschap van vandaag is misschien wel dat 100% perfect leven onmogelijk is. Je leeft, eet, drinkt en ademt en je laat dus per definitie een ecologische voetafdruk achterlaat. Streven naar perfectie is dus zinloos, probeer liever imperfect je best doen met de kennis die je hebt.

Wij zijn gestart met FairFriends om het makkelijker te maken betere keuzes te maken. Of het 'de beste' keuzes zijn, zullen we misschien wel nooit weten... Maar FairFriends doen in elk geval hun uiterste best. En zoals mijn oma wijselijk zei: “meer doen dan je best kunnen we niet”.